नेपालकै पहिलो 'हिलस्टेशन' त्रियुगामा निर्माण सुरु

२ महिना अघि

बैथुम्का, माघ १२

प्राकृतिक सौन्दर्यलाई पर्यटन विकाससँग जोड्ने उदेश्यले सदरमुकामको उत्तरी पहाडी भेगमा ‘हिलस्टेशन' निर्माण सुरु भएको छ । त्रियुगा नगरपालिकाका पहाडी वडाहरु १४, १५ र १६ नं. लाई समेटेर हिलस्टेशन निर्माण सुरु भएको हो । 

नेकपा (माओबादी केन्द्र)का केन्द्रीय सदस्य तथा तत्कालीन सँस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्यनमन्त्री सुदन किरातीको मन्त्रीत्वकालमा वजेट सुनिश्चित भएसँगै वहुवर्षीय योजना अन्तर्गत हिलस्टेशन बन्न थालेको हो । जस अनुसार शुक्रबार  एक कार्यक्रमका बीच पूर्वमन्त्री तथा सङ्घीय साँसद करातीले हिलस्टेशनको  सिल्न्यास तथा शुभारम्भ गरे ।

सो क्रममा किरातीले नेपालका विभिन्न ठाउँमा ७ वटा हिलस्टेशन निर्माण गर्ने योजना सरकारले अघि सारे अनुसार पहिलो योजना उदयपुरमा निर्माण गर्न वजेट विनियोजन गरिदिएको बताए । जसका लागि ४ करोड वजेट छुट्याएको जानकारी गराउदै निर्माण कार्य सुरु भएकोमा उनले खुसी व्यक्त गरे ।

नेता किरातीले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र भोजपुरको टेम्केमा हिलस्टेशन बनाउने तय गरेकोमा उदयपुर माओबादी पार्टी सचिव किरण राईलगायत नेताहरुको अनुरोध हार्न नसकेर योजना स्वीकृत गरेको स्मरण गरे । हिलस्टेशनको अवधारणा भारतमा तत्कालीन बृटिस साम्राज्यकालमा सुरु भएको जानकारी किरातीले दिए ।

'तराई र भावरक्षेत्रका सहर बजारका मान्छेलाई गर्मी छल्न चिसो र उच्च  ठाउँ वाँदा खाने, बस्ने, खेल्ने र घुमफिर गर्ने सुविधासहितको पूर्वाधार संरचना भएको ठाउँ नै हिलस्टेशन हो' पूर्वमन्त्री किरातीले भने 'यो अवधारणा नेपालमा पहिलो पटक ल्याइएको र सुरुमै योजना पार्ने तपाँईहरु उदयपुरबासी पहिलो भाग्यमानी पर्नुभो ।'

निर्माण कार्यमा स्थानीय सरकारलाई आवश्यक सहयोग र समुदायलाई खबरदारी गर्न आग्रह गर्दै कामको गुणस्तरमा सम्झौता नहुने स्पष्ट पारे । स्थानीय सिद्धवति देवीस्थान परिसरमा आयोजित कार्यक्रममा घुसखोरलाई कारबाही गर्ने पृथ्वीनारायण शाह र जङ्गबहादुर राणाको भनाई उधृत गर्दै किरातीले भने 'ठेकेदारले काम राम्रो गर्नुहोला, देवीथानको अगाडि उभिएर भन्दैछु, हामीलाई एकपैसा चाहिदैन तर, यताउता गर्न पाईन्न । घुस कमिशन दिए/लिएर काम नराम्रो भए देवीले भस्म पार्लान् ।'

त्रियुगा नगरप्रमुख वसन्त बस्नेतले स्थानीय योजना सञ्चालन गर्दा सङ्घ र प्रदेश सरकारले स्थानीय सरकारसँग  समन्वय गर्नुपर्ने बताए । आफ्नो नगरक्षत्रमा हुने विकास निर्माणका हरेक काम मिलेर गर्न तयार रहेको भन्दै हिलस्टेशनले ३ वडा मात्र नभएर सिङ्गो त्रियुगालाई फाईदा हुने बताए । 

माओबादी केन्द्रीय सदस्य तथा संविधानसभा सदस्य मोहन खत्रीले पर्यटनको विकासबाट रोजगारी सृजना गरि आयआर्जन गर्न सकिने बताए । पर्यटनले स्थानीय उत्पादनको प्रबर्धन गर्ने तथा होटल, व्यापारका गतिबिधि बढ्ने हुनाले आर्थिक कृयाकलापमार्फत स्थानीयको जीविकोपार्जन हुने उनको भनाई थियो । 

प्रहेश कमिटी सदस्य तथा जिल्ला सचिव किरण राईले हिलस्टेशन योजना धेरै चोटीको प्रयासबाट वजेट छुट्याउन सफल भएको स्मरण गर्दै यसले स्थानीयको जीवनस्तर उकास्नर पर्यटन विकासमा महत्पूर्ण योगदान गर्ने अपेक्षा गरे ।पर्यटनको माध्यमबाट विकास निर्माणसँगै सँस्कार, सँस्कृतिको संरक्षण, संबर्धन र स्थानी कृषि उपज र अन्न फलफुललगायत उत्पादनको बजारीकरण हुने नेता राईको भनाई थियो । 

कार्यक्रममा प्रदेशसभा सदस्य सम्झना पाख्रिन, पत्रकार महेश्वर चामलिङ, नेवा पुच: सचिव गोपाल श्रेष्ठ, एमाले, काँग्रेस र जसपाका स्थानीय नेताहरुले पनि मन्तव्य दिएका थिए ।

त्रियुगा १६ का वडाध्यक्ष मानबहादुर राईका अनुसार १४ र  १५ नं. वडा सीमा खाँबुस्थित बैथुम्की डाँडालाई केन्द्र बनाएर निर्माण हुने हिलस्टेशनले १४ को साउने,  १५ को खाँबु र १६ को जालपाचिलाउने लाभान्वित हुनेछन् । माओबादी त्रियुगा नगर कमिटी अध्यक्षसमेत रहेका राईले यश योजनाले ३ वटै वडाका विभिन्न ऐतिहासिक, पर्यटकीय तथा धार्मिकस्थलको विकास र संरक्षण गर्नेछ ।

हिलस्टेशन निर्माण गर्न सङ्घीय सरकारको पर्यटन विभागले चालुवर्ष ३ करोड ९० लाख ३७ हजार ७ सय ९४ रुपैँया वजेट दीएको छ । जसमा टेण्डर आव्हान गर्दा मूल्य अभिबृद्धि कर (भ्याट) बाहेक २ करोड ७० लाखमा ठेक्का सकार भएको राईले बताए । हिलस्टेशनको जिम्मा धर्तिमाता बिके/कालिका जेवी बलाजु, काठमाण्डौँले पाएको छ ।

यो वहु बर्षीय योजनाको उदेश्य तराई तथा भारतबाट नजिकको दुरीमा गर्मी छल्न पहाडीक्षेत्रमा तान् रहेको छ । योजनालाई आकर्षण दिन  निर्माण स्थानीय तह/सामुदायिक वन र निजीक्षेत्रलाई साझेदारीमा सहभागी गराइनेछ ।

हिलस्टेशनका लागि चाहिने सरकारी तथा निजी जमिनको व्यवस्थापन र खानेपानी, विद्युत, सडक बाटो स्थानियतहले गर्नेछ । सर्भे, डिजाइन, पहुँच सुधार, पार्क, पिक्निक स्पट, पद मार्ग, साना सडकहरु निर्माण सङ्घ तथा प्रदेश सरकारले गर्ने हिलस्टेशनमा निजि क्षेत्रले होटेल, रिसोर्ट, रेस्टुरेन्ट, बन्जी, ट्रैल, साइकल ट्रेललागायत मनोरन्जनमुलक खेलकुदमा लगानी गर्ने १५ नं. वडाध्यक्ष गणेश तिमसिनाले बताए । 

१४ नं. वडाध्यक्ष हिमराज मगरका अनुसार पूर्व-दक्षिण १४ साउने र पश्चिम १५ खाँबुको सीमाना सो ठाउँमा वर्सेनि धारमक मेला लाग्दै आएको छ । देवस्उथल भएकाले उसै पनि वर्षौँदेखिको गन्तव्य बन्दै आएको बैथुम्का हिलस्टेशनको निर्माणले परटन केन्द्र बन्ने आसा पलाएको वडाध्यक्ष मगर बताउँछन् ।

गाईघाट दिक्तेल सगरमाथा लोकमार्गको खाँबु बाघखोरदेखि उत्तरतर्फ १ किलोमिटर टाढा पर्ने यो ठाउँ घना जङ्गलभित्र अवस्थित छ । चारैतिर हरियाली जङ्गल, डाँडामा देवीथान र दम्स्याईलो ठाउँ तथा कुहिरोले ढाक्दै उघार्दै गर्ने भएकाले पर्यटकका लागि रोजीको ठाउँ बन्ने स्थानीय शिक्षक कुमार राई बताउँछन् ।